Τιμούν τον πατέρα της σύγχρονης πληροφορικής

Ο Άλαν Τούρινγκ είχε σπάσει τους κωδικούς της κρυπτογραφικής μηχανής των ναζί «Αίνιγμα»

Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα τιμά το Σάββατο τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του πατέρα της σύγχρονης πληροφορικής, του βρετανού μαθηματικού Άλαν Τούρινγκ (23 Ιουνίου 1912 - 7 Ιουνίου 1954), ο οποίος αποκωδικοποίησε τους μυστικούς κώδικες των ναζί στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Στις 23 Ιουνίου, στην 100ή επέτειο από τη γέννηση του καθηγητή της Λογικής και κρυπτογράφου στο Λονδίνο, πολλές πόλεις διοργανώνουν συνέδρια και εκθέσεις για να τιμήσουν τις εργασίες ενός μεγάλου επιστήμονα, ο οποίος όμως εν ζωή διώχθηκε γιατί ήταν ομοφυλόφιλος.

Ο Τούρινγκ είναι αναμφίβολα το μοναδικό πρόσωπο η συνεισφορά του οποίου άλλαξε την όψη του κόσμου στους τρεις πιο ευαίσθητους τύπους νοημοσύνης: την ανθρώπινη, την τεχνητή και τη στρατιωτική, έγραφε το περιοδικό Νature σε πρόσφατο άρθρό του.

Ο Τούρινγκ πέθανε σε ηλικία 41 ετών. Δηλητηριάστηκε με κυάνιο μετά την καταδίκη του το 1952 για «παραβίαση της δημοσίας αιδούς» λόγω της ομοφυλοφιλίας του που ήταν παράνομη εκείνη την εποχή στη Βρετανία, ενώ είχε υποστεί χημικό ευνουχισμό.
Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο επιστήμονας αυτός, «γνωστός για την εκκεντρικότητά του», αυτοκτόνησε το 1954 τρώγοντας ένα δηλητηριασμένο με κυάνιο μήλο, ωστόσο αυτό ποτέ δεν αποδείχτηκε επισήμως.

Το άγαλμα προς τιμή του, κοντά στο βρετανικό πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, τον δείχνει καθισμένο σε ένα παγκάκι να κρατά ένα μήλο.

Ο Τούρινγκ κατάφερε να θέσει τα θεμέλια της σύγχρονης πληροφορικής, να καθορίσει τα κριτήρια της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και να αποκωδικοποιήσει τους μυστικούς κώδικες του γερμανικού στρατού, γεγονός που έσωσε εκατομμύρια ζωές και συνέβαλε να λήξει ταχύτερα ο πόλεμος, ενώ σχεδόν έλυσε ένα βιολογικό αίνιγμα στη μορφογένεση το οποίο ακόμη παραμένει ανεξιχνίαστο για τους ερευνητές.

Το 1936 ο Τούρινγκ, ο οποίος είχε ανακοινώσει ότι θέλει να «κατασκευάσει έναν εγκέφαλο», δημοσιεύει άρθρο στο οποίο περιγράφει την «καθολική μηχανή Τούρινγκ». Ήταν ο πρώτος που εξέτασε πώς να προμηθεύει προγράμματα σε μια μηχανή υπό μορφή «δεδομένων», τα οποία θα μπορούν πολλοί να επεξεργάζονται ταυτόχρονα.

Έσπασε τους κώδικες του «Αινίγματος»

Όταν κατασκευάστηκε από άλλους επιστήμονες το 1950 η πρώτη έκδοση της Αυτόματης Μηχανής Υπολογισμού του Τούρινγκ, ήταν ο πιο γρήγορος υπολογιστής στον κόσμο.

«Η εφεύρεση του υπολογιστή είναι μια τόσο μεγάλη συνεισφορά που φαίνεται παράξενο να επιδιώκεται μια ακόμη μεγαλύτερη. Ωστόσο υποθέτω ότι η συνεισφορά του στην αποκρυπτογράφηση των κωδίκων των ναζί είχε μια ακόμη μεγαλύτερη επίδραση στον κόσμο», δήλωσε ο Τζακ Κόπλαντ, εμπειρογνώμων των μαθηματικών που έγραψε πολλά βιβλία για τον Τούρινγκ.

Για το ευρύ κοινό, το μεγαλύτερο από τα όπλα του Τούρινγκ είναι ότι κατάφερε, μαζί με την ομάδα του, να σπάσει τους κώδικες της κρυπτογραφικής μηχανής «Αίνιγμα» που χρησιμοποιούσαν οι ναζί για τις επικοινωνίες τους μέσω των γερμανικών υποβρυχίων στο βόρειο Ατλαντικό.

Ορισμένοι ιστορικοί εκτιμούν ότι αυτό συνέβαλε στην ταχύτερη πτώση του Χίτλερ, ο οποίος διαφορετικά θα παρέμενε στην εξουσία για ακόμη δύο ή περισσότερα χρόνια.

Μετά τον πόλεμο, ο Τούρινγκ θα ερευνήσει το θέμα της τεχνητής νοημοσύνης και θα ορίσει τα κριτήρια της λογικής, τα οποία ακόμη ισχύουν σήμερα: η περίφημη «δοκιμή Τούρινγκ» που βασίζεται στη δυνατότητα μιας μηχανής για επικοινωνία, δηλαδή ότι ένας υπολογιστής θα ήταν πράγματι ευφυής παρά μόνο αν ένας άνθρωπος μπορεί να διακρίνει μεταξύ των απαντήσεών του σε μια ερώτηση και σε αυτές ενός άλλου ανθρώπου.

Με τη «δοκιμή Τούρινγκ» ο βρετανός επιστήμονας συνέβαλε σημαντικά στη συζήτηση σχετικά με τη τεχνητή νοημοσύνη: εάν είναι δυνατό να λεχθεί ότι μια μηχανή γνωρίζει και μπορεί να σκεφτεί. Επίσης με την καθολική μηχανή Τούρινγκ, παρείχε μια επίσημη έννοια του αλγορίθμου και της ανάλυσης των αριθμών διατυπώνοντας την ευρέως αποδεκτή έκδοση Τούρινγκ, ότι δηλαδή οποιοδήποτε πρακτικό πρότυπο υπολογισμού έχει είτε ένα ισότιμο είτε ένα υποσύνολο των ικανοτήτων μιας μηχανής Τούρινγκ.

Λάτρης της βιολογίας ο Τούρινγκ, θα εφαρμόσει το μαθηματικό του ταλέντο στη μορφογένεση, δηλαδή πώς τα ζώα και τα φυτά αναπτύσσουν ορισμένα μοντέλα μορφών όπως οι ρίγες της ζέβρας ή οι κηλίδες της αγελάδας, θεωρίες οι οποίες ακόμη απασχολούν τους βιολόγους.